Được sự nhất trí của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Khoa Toán-Tin đã mời GS. Neal Koblitz, Đại học Washington, Hoa Kỳ, đến thăm Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Khoa Toán-Tin, và trình bày một bài giảng đại chúng với tiêu đề “Ngữ cảnh xã hội của Toán học” (The social context of mathematics) vào sáng ngày 02/4/2025 tại Hội trường nhà K.

Giáo sư Neal Koblitz là một nhà toán học nổi tiếng thế giới, hiện đang giảng dạy tại Đại học Washington. Ông được biết đến rộng rãi nhờ những đóng góp tiên phong trong Lý thuyết số và Mật mã học, đặc biệt là việc đồng sáng lập Mật mã Đường cong Elliptic (ECC) vào năm 1985—một bước đột phá quan trọng trong lĩnh vực an toàn thông tin. GS. Koblitz nhận bằng tiến sĩ tại Đại học Princeton năm 1974 dưới sự hướng dẫn của Giáo sư Nick Katz, với nghiên cứu tập trung vào các hàm zeta p-adic. Ngoài công trình nghiên cứu chuyên sâu về toán học thuần túy và ứng dụng, ông còn tích cực tham gia vào các vấn đề giáo dục và xã hội, đặc biệt là thúc đẩy vai trò của toán học ở các nước đang phát triển. Ông và vợ, Ann Hibner Koblitz, đồng sáng lập Giải thưởng Kovalevskaia nhằm tôn vinh các nhà khoa học nữ xuất sắc. Với nhiều công trình xuất bản có ảnh hưởng, bao gồm sách giáo khoa về Lý thuyết số và Mật mã học, GS. Koblitz không chỉ là một học giả xuất sắc mà còn là một tiếng nói quan trọng trong các cuộc thảo luận về tác động của toán học đối với xã hội.

Toán học không chỉ là một ngành khoa học thuần túy mà còn có mối liên hệ chặt chẽ với các lĩnh vực ứng dụng và đời sống xã hội. Tuy nhiên, mối quan hệ này vẫn tồn tại nhiều bất cập, từ việc lạm dụng toán học trong các lĩnh vực phi khoa học, sự cường điệu quá mức của các công nghệ mới, cho đến những hạn chế trong đa dạng hóa nhân lực toán học và sự thiếu thực tiễn trong lời khuyên mà các nhà toán học dành cho giáo dục. Trong bài giảng đại chúng này, Giáo sư Neal Koblitz đã phân tích những vấn đề trên và nhấn mạnh rằng các nhà toán học cần có ý thức rõ ràng hơn về vai trò của mình trong xã hội, cũng như chủ động tham gia khắc phục những bất cập này.

Những nội dung mà Giáo sư Koblitz đề cập không chỉ có ý nghĩa học thuật mà còn mang lại tác động tích cực đối với công tác đào tạo giáo viên toán tại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội. Việc nhận thức rõ hơn về sự lạm dụng toán học giúp các giảng viên và sinh viên sư phạm có cách tiếp cận phê phán, tránh những ngộ nhận phổ biến trong giảng dạy. Bên cạnh đó, những phân tích về sự cường điệu hóa công nghệ giúp các nhà giáo dục có cách nhìn thực tế hơn khi ứng dụng toán học vào thực tiễn. Quan trọng hơn, việc nhấn mạnh vào tính đa dạng trong ngành toán không chỉ thúc đẩy bình đẳng trong giáo dục mà còn truyền cảm hứng cho sinh viên từ mọi hoàn cảnh có thể tự tin theo đuổi sự nghiệp toán học.

Bài giảng đã thu hút sự quan tâm của gần 200 sinh viên, học viên cao học và nghiên cứu sinh tại trường ĐHSP Hà Nội. Đặc biệt, bài giảng còn có sự tham gia của GS. Ngô Việt Trung (Nguyên Viện trưởng Viện toán học, Chủ tịch Hội toán học Việt Nam), GS. Trần Văn Nhung (Nguyên Thứ trưởng Bộ Giáo dục & Đào tạo, Tổng Thư kí Hội đồng Chức danh Giáo sư Nhà nước), PGS. Lê Minh Hà (Giám đốc điều hành Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán – VIASM).